Từ xưa đến nay, trong sách vở, trong những bài ca dao tục ngữ hay sâu trong quan niệm cũ, hi sinh là một đức tính đáng trân trọng của người phụ nữ. Tuy nhiên thời đại thay đổi, xã hội phát triển, nó bị xem như là cam chịu, đẩy người phụ nữ vào thân phận thấp cổ bé họng. Đối với cá nhân tôi mà nói, tôi cho rằng đức tính hi sinh vẫn là một phần tốt đẹp của con người, chỉ là định kiến xã hội biến chất. Bởi suy cho cùng, việc gì cũng có mặt tốt và mặt xấu, trong tối ngoài sáng, không nên coi tất cả chuẩn mực đạo đức là xảo trá, giả dối, vô bổ, vô lý.

Hi sinh – không phải là cúi mình, khuất phục trước bất công mà là thật lòng vì yêu thương nên chấp nhận đánh đổi thứ gì đó.

Tôi cảm thấy, độ tuổi từ 18 đến 25 là thời kỳ xuân sắc nhất của con gái. Đáng lẽ họ nên tung cánh bay khắp phương trời để khám phá thế giới rộng lớn biết bao nhiêu, hoặc vạch ra những kế hoạch nhằm thực hiện ước mơ và hoài bão, sống vì bản thân mình. Giai đoạn này không còn nhỏ nhít, nhưng bảo là lớn thì cũng chưa phải, ta vẫn còn thiếu kinh nghiệm lẫn sự trưởng thành nhiều lắm, nhất là trong nền tảng giáo dục mà phần lớn 18 tuổi cha mẹ vẫn lo lắng cho con trẻ từng li từng tí, dựa dẫm, không có tính độc lập.

Nếu lập gia đình ở thời điểm này, sự đổ vỡ hôn nhân là điều dễ hiểu bởi “cái tôi” bản thân vẫn tồn tại quá cao, ta chưa đủ chín chắn trong suy nghĩ lẫn cách đối nhân xử thế. Bạn thử nghĩ mà xem, sống với người thân ruột thịt từ nhỏ đến lớn đôi khi còn xảy ra mâu thuẫn, huống hồ sống cùng người xa lạ sao tránh khỏi xung đột. Có thể chúng ta đã tìm hiểu đối phương trước khi quyết định đi tới hôn nhân, nhưng trên thực tế, khi sống chung mới nảy sinh biết bao bất tiện chẳng ngờ tới.

Tôi khá ấn tượng với nhân vật chị Lý của nhà văn Ma Văn Kháng qua lời thoại: “Mười tám đôi mươi, thật ra chỉ mới biết sơ sơ thằng chồng mình mồm ngang mũi dọc, mắt mọc hai bên thôi, chứ đã biết tâm tính, triển vọng nó như thế nào. Đã làm gì có kinh nghiệm nhận xét người. Như tôi đây lấy ông Đông lúc mười bảy tuổi, hồn nhiên thì có, nhưng ai dám đảm bảo là đã lựa chọn đúng người mình sẽ chung sống suốt đời được?” “Đáng lẽ phải để đến bốn mươi như bây giờ hãy lấy chồng, vì bốn mươi mới có kinh nghiệm sống, mới hiểu đời, hiểu người, mới chín chắn, chín tới, chín nẫu ra.”.

Tất nhiên tới bốn mươi mới lấy chồng chỉ sợ ế chỏng chơ, quan trọng là bản thân ta hiểu rõ khi nào đã sẵn sàng cho một mối quan hệ ràng buộc và trách nhiệm. Khoảng thời gian nói trên, chẳng phải rất thích hợp để tích lũy sao? Việc gì phải vội!

Phụ nữ đừng nên trói buộc cuộc đời mình vào đàn ông quá sớm. Họ ấy mà, cũng như chúng ta thôi, chỉ khi đủ trải nghiệm mới trở thành người có thể tin tưởng cùng ta vun đắp trọn hai chữ nghĩa tình.

Tuy vậy, vẫn có những cô gái trẻ gặp được người đàn ông mình yêu thương mà chấp nhận từ bỏ tuổi trẻ lẫn tự do. Đó là lựa chọn của mỗi người, không thể trách họ khôn hay dại. Chỉ biết rằng sau đó là một quãng thời gian không mấy dễ dàng. Trong khi các cô gái khác tự do bay nhảy, họ chôn tuổi xuân ở đó, học cách vun vén nhà cửa, gia đình... Tôi hay trầm trồ về sự đảm đang và trưởng thành của mấy cô bạn thân đã trải qua hôn nhân từ sớm, dù họ thường ra rả điệp khúc “lấy chồng sớm làm gì”. Có lẽ, những người phụ nữ đã và đang lập gia đình hiểu rõ điều này nhất. Xung quanh tôi, họ vẫn luôn tất bật với cuộc sống, đầu tắt mặt tối vì gia đình, vì chồng con. Chẳng mấy ai biết họ đã hi sinh bao nhiêu để duy trì cuộc sống hôn nhân.

Xã hội bây giờ khuyến khích phụ nữ nên có sự nghiệp riêng để tránh quá phụ thuộc vào chồng, đồng thời san sẻ gánh nặng cho nửa kia. Tôi tích cực ủng hộ điều này! Tuy nhiên, tôi tự hỏi, một ngày làm tám tiếng, về nhà lại lo cơm nước, dọn dẹp nhà cửa, chăm chồng chăm con và ti tỉ thứ việc khác… họ làm cách nào để cân bằng thời gian và sức lực? Nếu may mắn gặp được anh chồng tốt, chịu chia sẻ việc nhà với vợ con thì quá tuyệt vời rồi. Nhưng thực tế, đa số đều khoán hết cho vợ, hoặc cùng lắm chỉ giúp được một phần rất nhỏ.

Nếu bạn nghĩ nghĩa vụ của người vợ chỉ đơn giản gói gọn trong việc “nhà cửa” với mấy việc lặt vặt như nấu cơm, rửa bát, giặt giũ, dọn dẹp… thì lầm to. Trách nhiệm làm vợ, làm mẹ, làm con dâu, điều hòa ứng xử trong mối quan hệ nội ngoại… lớn lao hơn nhiều. Và chẳng ai làm hộ hay thay thế được cả. Đối với mâu thuẫn tất yếu giữa người trong gia đình bên chồng, có những lúc họ nhận thiệt thòi, nhún nhường nhằm giữ hòa khí. Bạn không thể lúc nào cũng đòi hỏi công bằng, có những việc “ngậm bồ hòn làm ngọt” còn hơn “chuyện bé xé ra to”, một điều nhịn bằng chín điều lành. Nếu không chấp nhận và vượt qua ắt dẫn đến trục trặc kéo dài và ly hôn chỉ là sớm hay muộn. Tôi không nói đến các vấn đề nghiêm trọng như bạo lực gia đình mà chỉ dừng lại ở mâu thuẫn đơn thuần, cũng không cổ súy phụ nữ phải cam chịu, nhịn nhục kể cả khi bị khuất tất. Chỉ là, trong một số trường hợp, lấy chữ “nhẫn” làm trọng. Mà để học được chữ “nhẫn” chắc phải mất cả đời.

Chính vì thế, phần lớn những người phụ nữ trải qua cuộc sống hôn nhân một thời gian dài thường than thở với tôi: “Chỉ ước chồng nuôi được mình!” Nhưng ao ước vẫn chỉ là ao ước, họ vẫn phải nai lưng ra kiếm tiền, lo từng đồng từng hào.

Nguyệt Cát