Tôi có thực sự luyến tiếc? Tôi đã suy nghĩ mãi về điều đó suốt trên chuyến tàu thăm thẳm về ngoại ô. Khi mọi thứ xung quanh yên tĩnh lạ lùng, khác hẳn không khí lúc nãy. Tiếng sập sình của động cơ, tiếng va chạm của bánh con tàu trên đường ray răn rắc không làm phá đi không gian yên tĩnh tôi có. Một kẻ nhiều tâm sự và đã nồng nàn trong men rượu thì chẳng còn gì làm hắn bận tâm được nữa.

Vài tháng sau tôi chuyển hẳn lên Bruxelles, kinh đô của Vương quốc Bỉ. Nó rộng lớn hơn cái thành phố ngày xưa tôi ở nhiều và cũng không cách xa là mấy để tôi không quá choáng ngợp với những sự thay đổi xung quanh. Bạn biết đấy, ở lục địa già, mỗi vùng có thể mang một kiểu khí hậu đặt trưng, chỉ cần băng qua một con sông, một ngọn núi là thế giới xung quanh của bạn đã có nhiều sự khác biệt. Chưa kể ở nước Bỉ này, có còn ẩn chứa sự đa dạng về sắc dân và văn hóa. Chỉ cần bước qua ranh giới giữa vùng nói tiếng Pháp với vùng nói tiếng Hà Lan thôi thì bạn đã như sống giữa hai đất nước khác nhau rồi. Đó lại làm nên màu sắc văn hóa đặt trưng của mỗi vùng miền, mỗi đất nước. Tôi luôn thích sự ổn định trong cuộc sống và rất ngại di chuyển. Cuộc đời tôi đã đánh dấu bằng chuyến hành trình định mệnh từ Á sang Âu một lần rồi, dẫu biết từ thành phố nhỏ ngày nào đến thủ đô lớn chẳng bao xa, nhưng vạn bất đắc dĩ tôi mới chuyển hẳn lên đây. Tôi vẫn lưu luyến lắm thế giới nhỏ yên bình nơi đó và chỉ thích đến với Bruxelles mấy ngày cuối tuần, dịp lễ lộc tụ tập cùng bạn bè hay đi công cán vậy thôi. Bạn biết đấy, đâu phải cuộc sống lúc nào cũng do mình tự tạo ra, cứ gọi là hoàn cảnh đưa đẩy đi. Công việc nghiên cứu tiếp tục đưa đẩy tôi, đối với một nhà khoa học, một kẻ thích giam mình trong phòng thí nghiệm như tôi thì có lẽ lý do đó trở thành yếu tố sống còn. Dĩ nhiên ở thủ đô, chúng tôi có thể tiếp cận được với những trang bị tốt hơn và có thể liên lạc với các nhóm khác nhanh hơn và công việc sẽ thuận lợi nhiều. Dù sao thì tôi vẫn là kẻ độc thân, ngại gì chuyện dọn nhà với chiếc vali với mấy cái thùng carton[4] sách vở, đồ dùng chứ.

Từ ngày làm việc ở Bruxelles, tôi bắt đầu có cơ hội giao lưu với những chường trình hợp tác nghiên cứu quốc tế. Thật may mắn khi tôi được vị giáo sư giới thiệu làm quen và hướng dẫn cho một chương trình trao đổi nghiên cứu sinh với Việt Nam. Đây chính là điều tôi mong ước bấy lâu. Đó là một điều kiện tốt để tôi có thể chia sẻ kinh nghiệm của mình với các bạn sinh viên Việt Nam và cứ nghĩ to tát hơn chút thì tôi có thể phần nào đóng góp chút sức mình cho quê hương yêu dấu của mình. Tôi nghĩ điều trăn trở nhất của những kẻ làm việc và nghiên cứu ở nước ngoài như chúng tôi không hoàn toàn là công việc hiện tại mà đó là làm sao tạo được cầu nối với đất nước nơi mình đã sinh ra. Chúng tôi có hẳn một diễn đàn trên mạng internet, nơi chúng tôi có thể học hỏi và trao đổi kinh nghiệm lẫn nhau, không chỉ như những người đồng nghiệp, nghiên cứu sinh, chúng tôi còn trở thành những người bạn. Trong số đó tôi vẫn hay nói chuyện với một cô gái tên Vân, hiện đang làm nghiên cứu sinh ở Paris. Lý do ban đầu chúng tôi hay nói chuyện với nhau vì đề tài chúng tôi đang làm thuộc cùng lĩnh vực, nghiên cứu về một số loại kháng thể phòng bệnh nhiệt đới. Chúng tôi đã rất đam mê cho lĩnh vực này, vì chúng tôi biết nó rất có ích cho những nước như Việt Nam, khi mà hàng năm phải chống chọi với những căn bệnh lạ, xuất phát từ những nguyên nhân thời tiết hay sự thay đổi môi trường sinh thái.

Tôi và Vân vẫn trao đổi với nhau như những người đồng nghiệp qua các bài trên Forum[5], cũng có những lúc thư giãn trên góc Tâm sự, chia sẻ hình ảnh dành cho cộng đồng du học sinh trong khuôn khổ chương trình. Rồi có lúc chúng tôi nói chuyện với nhau như những người bạn, qua Yahoo hay Facebook. Với tôi, cô gái tên Vân đó có điều gì đó rất lôi cuốn và khiến tôi rất thích mỗi khi được trò chuyện hay đọc những dòng tâm sự của cô ấy. Bạn đã bao giờ có cảm giác thấy ai đó và có cứ cho rằng hình như mình đã gặp người đó ở đâu rồi. Hôm đầu tiên thấy hình Vân trên Facebook, tôi đã thoáng cảm giác như vậy. Tôi thích Vân từ đó, nhưng tất cả chỉ dám giữ trong lòng vì tôi chưa hề biết cô ấy có cùng cảm xúc như tôi hay không? Cả hai đã từng có mấy lần hẹn nhau gặp gỡ ở Sài Gòn trong dịp nghỉ hè, nhưng rồi thời gian, công việc cá nhân khiến chúng tôi lại lỗi hẹn. Biên giới Pháp với Bỉ cũng không xa, nhưng chưa một người vượt qua được cái ranh giới ấy.

Tròn một năm đi qua, tôi vẫn ngày ngày đều đặn bắt tàu điện từ nhà đến phòng thí nghiệm, thủ đô Bruxelles cũng đã trải qua bốn mùa như thế. Vậy là cũng là đã mười tháng tôi và Vân nói chuyện với nhau. Chúng tôi vẫn chưa đi xa hơn mối quan hệ của hai người bạn, hai người đồng nghiệp, rõ ràng chúng tôi có cả khoảng cách địa lý.

Thêm một mùa hè và một mùa thu nữa trôi qua, tôi cảm thấy giật mình vì thời gian cứ thoăn thoắt chẳng cho ai chút đong đếm gì. Công việc của tôi vẫn thuận lợi, tôi mừng vì Vân cũng thế. Cô ấy đang dần bước vào những ngày tháng cuối cùng để hoàn thành nghiên cứu của mình, sau đó là bảo vệ luận án để kết thúc. Tôi đã hỏi cô ấy có dự định gì khi hoàn thành xong chương trình bên này, thì cô ấy nói rằng cô ấy sẽ về Việt Nam, liên hệ với một số viện nghiên cứu trong nước để phát triển thêm công trình nghiên cứu và đưa nó vào thực tiễn. Một định hướng quá rõ ràng và hợp lí. Tôi chỉ biết ủng hộ nhưng từ trong sâu thẳm tâm hồn tôi có nhiều mộng mị, thứ tình cảm tôi dành cho Vẫn đã lớn dần theo thời gian. Năm đó tôi không dành kì nghỉ Noel cho chúng bạn, cho Bruxelles mà tôi muốn đến Paris. Kinh đô ánh sáng vẫn hấp dẫn đối với nhiều người trong dịp Giáng sinh và năm mới, nhưng đối với tôi chuyến đi lần này không chỉ có thế.

Mùa đông ấy, Paris đón tôi không phải bằng những con đường trắng xóa mà bằng những cơn mưa. Mưa ở Paris cũng có chút gì đó khác với Bruxelles, cũng không giống với mảnh đất phương Nam nơi chúng tôi từng lớn lên. Tôi đã gặp được Vân, một cuộc gặp gỡ tưởng đã bỏ lỡ từ lâu lắm nay đã thành sự thật dù rằng không phải ở Sài Gòn như chúng tôi vẫn dặn nhau. Một lần chạm mặt duy nhất, đối diện với con người bằng xương bằng thịt, rất vui vẻ, chân tình và đầy chất chứa. Tôi không lấy làm ngạc nhiên hay phải thản thốt giữa một cô gái mà tôi vẫn trao đổi cả năm trời qua các phương tiện liên lạc với một cô gái thực tế đứng trước mặt tôi. Tôi vẫn có cảm giác gặp cô ấy ở một nơi nào đó trong những nơi tôi đã sống, đã đi qua. Vân vui vẻ làm người hướng dẫn viên nhiệt tình để giới thiệu cho tôi nhưng gì đẹp đẽ nhất, thơ mộng nhất của Paris : tháp Eiffel, bảo tàng Louvre, nhà thờ Notre Dame. Chúng tôi đã có thật nhiều thời gian để nói chuyện với nhau, không phải bằng điện thoại hay ngồi trước máy tính. Tôi đã chọn cho mình một cơ hội thích hợp để nói lên những điều mình cảm thấy bấy lâu, khi cả hai cùng ngồi tránh mưa trong một quán cà phê đối diện nhà thờ Đức Bà. Tôi đã nắm tay Vân, một cái nắm tay bất ngờ nên khiến cô ấy thoáng giật mình. Khuôn mặt đẹp của Vân như tê buốt trong buổi chiều Đông ướt át ấy. Một sự phản xạ không biết từ con tim, hay khối óc mà cô ấy đã vội giật ra để thoát khỏi bàn tay tôi. Hành động ấy khiến vị khách phương xa như tôi thật nao lòng. Để rồi sau đó, khuôn mặt ấy như cố gượng cười và tỏ vẻ ngây thơ đùa cợt:

-Em có người yêu rồi đó anh !

Đôi môi của tôi chị kịp mấp mé:

-Vậy sao...

Vân quay mặt nhìn ra phía đường phố với cộ xe và những người qua lại, trời mưa. Có lẽ cơn mưa đã kìm chân chúng tôi lại, nếu không chúng tôi đã không tự nêm chân mình trong một tình huống ngột ngạt thế này. Tôi trở thành người chủ động dắt cả hai đi ra khỏi bầu không khí ấy.

- Trời mưa quá em nhỉ ? Anh lại thấy nhớ những cơn mưa ở Bruxelles...

Cô ấy vẫn đăm chiêu nhìn theo con phố trước mặt.

- Em đã từng đến Bruxelles chưa ?

- Dạ, có một lần rồi anh ạ ! Nhưng đó không phải là một ngày trời mưa.

Tôi đã nói thầm trong đầu : « Nếu như em cũng đến Bruxelles trong một ngày trời mưa thì ít ra em sẽ hiểu được tâm trạng của anh lúc này ».

Tôi xua tay, nâng ly cà phê đã nguội lạnh trên môi, dù đã rất nhiều đường nhưng vẫn đắng. Tôi đã một lần nữa lỡ chân, để thời gian lấy đi tất cả.

Đêm cuối cùng đó Vân đã nhắn tin cho tôi rằng, ngày mai cô sẽ không thể ra sân bay tiễn tôi được. Có lẽ tôi cũng nên gửi tình cảm của mình đối với Vân vào quá khứ. Có thể tôi chưa hiểu nhiều về Vân, cũng có thể cô ấy đang trách tôi, đáng lí ra tôi nên cho cô ấy một dấu hiệu nào đó. Tôi không trả lời, cũng không nhắn nhủ lại điều gì. Bây giờ tôi đã hiểu lời nói tưởng như đùa lúc chiều của Vân là sự thật. Chuyến bay ngắn ngủi nhưng tôi cảm thấy nó thật dài trong sự ray rứt muộn màng...

Trở lại Bruxelles những ngày sau đó, chúng tôi vẫn như là « hai người bạn », thứ tình bạn dễ mai một theo năm tháng vì nó đã có thăng trầm. Lần cuối cùng Vân gửi thư cho tôi là để báo cho tôi biết cô ấy đã bảo vệ thành công luận án Tiến sĩ của mình và chuẩn bị trở về Việt Nam.

***

Tất cả đã là chuyện của quá khứ thế nhưng nó lại tiếp tục bị khơi lại hôm nay, khi tôi đọc được một dòng tâm sự của một cô gái, một người mới đọc mà tôi đã có cảm giác quen từ lúc nào và giờ đây cô ấy chuẩn bị đính hôn với một chàng trai mà cô ấy không yêu. Người cô sắp đính hôn là một người tốt, luôn dành cho chị những sự quan tâm ân cần nhất mà một đứa con gái vẫn mơ. Người cô có thể gặp hàng ngày, có thể ngồi cà phê chia sẻ những tâm sự, hay đôi khi gục khóc trên vai mà không cần phải giấu diếm. Người mà cô có thể gặp mỗi khi cảm thấy cô đơn và lạnh lẽo nhất. Người ấy yêu cô, muốn cô được hạnh phúc...

Bruxelles lại đón cơn mưa đêm lành lạnh, tôi đi về trong nỗi hiu quạnh, xót xa cho thời gian đã qua, cho những cơ hội mình đánh mất ; nghẹn ngào và du dương như tiếng hát của Dalida tiếc thương Jaques Brel ngày nào...

---

Danh Tran

[1] Tên một bài hát.

[2] Tên một loại cooktail.

[3] Quán bar, sàn nhảy hay được gọi là hộp đêm.

[4] Thùng giấy.

[5] Diễn đàn mạng xã hội.