Từ khi có con dâu, con gái thấy có cái gì đó lạ quá trời lạ. Má gần như đã thay đổi hoàn toàn đến độ má không còn là má nữa.

***

1.

Ngày chưa có con dâu, cả nhà thầm nghĩ “Thể nào má mình cũng trở thành bà mẹ chồng khó tính”. Bởi lúc nào má cũng khắt khe, chi ly từng tý một với con gái. Quét nhà lốm đốm một chút cũng không xong. Mới học hết mười hai nhưng cơm canh đều phải biết lo cho ngon ngọt. Áo quần phải gọn gàng, sạch sẽ. Má cằn nhằn vì đi học về trể năm phút, sáng thức dậy sau năm giờ. Còn có hàng trăm quy định khác như buổi tối tuyệt đối không được ra ngoài, ăn coi nồi, ngồi coi hướng, đi đứng nhẹ nhàng,…Ôi thôi! Con gái mệt lắm, chật vật lắm với tỷ tỷ những quy định hà khắc của má.

Con trai vì thế mà rất lo lắng. Ngày con trai đưa người yêu về ra mắt cả nhà gần như má chẳng nói gì. Thằng quý tử vì thế lo ngây ngấy “Nè Út, má có nói chi không Út?” Con gái làm mặt cao “Nói chi là nói chi. Bà người yêu của ông anh xấu quắt quắt, lại vụng thấy mồ, không biết làm ly nước chanh răng cho ngon thì má còn biết nói chi. Chuyến ni, bả mà dề làm dâu thì coi như tiêu tùng với má rồi”.

Bị con gái dọa, con trai càng lo dữ. Mà đúng thế thật rồi, cô người yêu là dân thành phố vốn quên được yêu chiều từ nhỏ, có bao giờ phải mó tay mó chân vào việc gì đâu. Rồi nàng ta đã biết gì về người miền quê đâu, những người dân luôn đề cao cái tình nghĩa, lễ nghi, lời ăn tiếng nói hơn vật chất hay vẻ bề ngoài tươi roi rói của cô gái thị thành. Con trai lại là con trai một, cháu đích tôn, niềm tự hào của cả dòng họ nữa chứ. Làm con dâu trưởng mà không biết gì thì khó thật. Bấy nhiêu thôi cũng đủ để con trai phải lo đến phát sốt lên được. Nhưng con trai yêu nàng hơn tất cả những thiếu sót đáng tiếc của nàng.

Má gật đầu đồng ý và muốn con trai đưa nàng về nhà thêm một lần nữa trước ngày đính hôn. Má gọi cả hai lại nghiêm giọng bảo “Cháu biết đó, thằng Châu Tuấn là con trai một của bác, là cháu đích tôn của nhà này. Việc làm dâu đã không dễ, làm dâu về quê càng khó, càng khó hơn khi đó là đứa con dâu trưởng với rất nhiều trọng trách. Cháu hãy suy nghĩ cẩn thận trước khi quyết định. Một khi đã quyết định thì phải cố gắng để làm tốt mọi việc và không được hối hận chi hết. Cháu hiểu ý bác!”

Con trai ngồi nghe mà thấy mừng hú trong bụng. Đầu xuôi tất đuôi phải lọt.

2.

Từ khi có con dâu, con gái thấy có cái gì đó lạ quá trời lạ. Má gần như đã thay đổi hoàn toàn đến độ má không còn là má nữa. Má trở thành bà mẹ chồng dễ tính và thương yêu con dâu bậc nhất trên trái đất này. Nghe con dâu sắp về thăm nhà, má lục tục lên xóm trên mua con gà, xuống làng dưới nài con vịt. Rồi má vội vội vàng vàng lo thu thu vén vén cái phòng của đôi vợ chồng trẻ bỏ trống mấy lâu. Má lôi cái chiếu ra phơi, giặt cái chăn không quên ngâm comfor cho thơm ngát.

Mấy hôm đó, con gái bị sai vặt đến chóng cả mặt “lau phòng anh Hai cho sạch nghe con?”, “mua cho má nắm rau thơm, chị Trang bây không có rau thơm là không ăn được thịt vịt”, “con chạy xuống dì sáu nài cho má mớ khoai, chị Trang bây thèm khoai lang luộc lắm”, …

Nghe con dâu có thai, má lật bật khăn gói ra phố thăm với chục trứng gà so, con cua xanh, cũng có khi là mớ tôm đồng, bó rau, nãi chuối, trái dừa. Má dặn dò con dâu đủ chuyện như ăn đủ, ngủ đủ, làm ít, thư giản nhiều,…

3.

Trước ngày về nhà chồng, con dâu lo quá trời lo. Lo mẹ chồng khó tính, lo nhà chồng ở quê nhiều lễ nghĩa, lo cô em chồng đang tuổi nhạy cảm, lo không biết nấu ăn, thu dọn nhà cửa. Nhiều thứ lo đến phát ốm. Cũng có vài cô bạn động viên “Mình có ở chi với người ta mô mà lo, họa hoằn lắm năm về độ đôi ba lần giỗ chạp, tết nhứt chi đó thì lo chi. Cố chịu khó chút chút là qua liền ớ mà.”

Nghĩ cho bỏ công, mẹ chồng dễ quá trời dễ. Ngủ đến tận mặt trời lên tới ngọn tre vẫn không sao. Nấu ngon mẹ khăn, nấu dở mẹ chẳng chê lấy một lời. Vậy là từ lo lắng, con dâu thấy tự tin hẳn lên rồi dần chuyển sang tâm thế của một nàng dâu thời hiện đại ỏng eo tự phụ với bản thân.

Thằng cu Tí chào đời lại như thêm một dịp nữa để con dâu có cớ làm đỏm. Cứ ôm khư khư thằng Tí trong tay xem như một lý do để không cần phải động tay động chân vào bất cứ việc gì từ quét nhà, nấu cơm đến rửa chén bát.

Con dâu thấy sướng quá trời sướng, nàng thầm nghĩ “biết đâu, vài bữa nữa mình còn có thể ăn hiếp lại bả đó chứ. Mà đúng rồi còn chi, bả không tốt với mình đến khi bả già bả ở với ai. Lúc nớ, mình thích đối tốt thì tốt không tốt thì cũng chịu thôi”. Nghĩ thế, đôi lúc nàng dâu thấy cũng thiệt ác nhưng con người với quy luật sinh tồn không có chỗ cho lòng nhân từ chợt đến chợt đi mà ở đó chút quyền lợi cá nhân bị tước mất.

4.

Con gái thấy thế ức lắm “Trời ơi là trời! cái gì cũng Trang, Trang,… nghe bực hết cả người” Con gái từ lo lắng cho cô dâu phải chịu khổ chuyển sang cằn nhằn má vì quý con dâu quá mức.

Má chỉ cười.

Con gái tình cờ nghe chị dâu nói chuyện với bạn về cái ý nghĩ muốn đối đãi với mẹ chồng ra sao thì muốn, “bả không sống với tau bả sống với ai, khó với tau vài bữa tau khó lại”. Nghe thế, con gái chỉ muốn “nhảy xổ” ra cho bà chị dâu “hổn xược” một trận. Má ngăn vội còn bênh chị dâu chằm chặp “thì hắn nói rứa cũng đúng mà, má không ở với hắn thì ở với ai bây chừ!”

Bực hơn nữa khi má chẳng bao giờ trách nàng dâu thức dậy muộn mỗi sáng, quên rữa chén bác, chưa kịp quét nhà, ngồi lê đôi mách. Bù lại, con gái phải chịu tất, làm tất. “Răng má bắt con dậy sớm trong khi chị dâu vẫn ngủ?”, “Lâu lâu hắn mới có được ngày nghỉ, để chị con ngủ thêm chút nữa”. Tức quá là tức. “Mình cũng lâu lâu mới được về nhà chứ bộ, chắc mình là con nuôi của má quá”.

Rồi con gái cũng lấy chồng. Đi làm dâu con gái càng thấy má sao dễ quá chừng chừng. Con gái phải dậy từ sớm lo cơm ngon canh ngọt, lo quét trong dọn ngoài, lo đối nhân xử thế bên nhà chồng, lo ngày ông ngày bà, tết nhất. Về nhà mình, nhìn cảnh má phải phục vụ nàng dâu, con gái uất nghẹn cả cổ.

Đến một ngày, gần như không nhịn nỗi nữa, con gái bực ra mặt “Chị Hai để thằng Ti em ngó cho, chị đi nấu cơm, dọn nhà cho má chớ. Ai lại con dâu để mẹ chồng làm tất tần tật như rứa mà mình chỉ đứng nhìn, người khác ngó vô coi răng được.”

Con dâu chực gằn lại “Cô Út có chồng thì lo bên chồng đi, biết chi nhà ni mà làm khôn làm khéo”.

Má nhẹ nhàng kêu hai đứa đến bên rồi khẽ bảo “Con gái, con dâu, con nào má cũng xem là con. Sở dĩ má khắt khe với con gái là má muốn con đỡ vất vả về sau. Nhà chồng không giống nhà mình. Quen sống sung sướng về nhà chồng người ta bảo nấu cơm không biết nấu, gặp bà con họ hàng không biết chào, ngày ông ngày bà không biết lo thì họ cười cho. Họ còn cười cả cha mẹ đã không biết dạy con nên mới rứa. Ở nhà má phải rèn, phải luyện bây giờ có chồng có con thấy mọi việc đơn giản, gặp khó khăn đến đâu cũng vượt qua được. Làm đàn bà phải rứa đó con nợ. Với con dâu, má không thiên vị chi hết. Chỉ có điều, con được sinh ra, nuôi dạy khôn lớn để về làm dâu má bởi ba mẹ của con. Con mới về đây gọi má là má thật không dễ. Má chỉ muốn con Trang cảm nhận được tình yêu thương từ nhà mình, để con thấy rằng đây là mái ấm của con, nhà của con, ba má của con, cuộc đời con từ nay sẽ gắn liền với nơi này. Khi nào con cảm nhận được điều nớ con sẽ biết mình phải làm răng và má có dạy con cái chi thì cũng không phải là sự khó khăn giữa mẹ chồng nàng dâu. Tình yêu thương má luôn đặt lên hàng đầu.

Bây chừ, má đã nói hết lòng mình với hai chị em bây rồi đó. Bọn con đã lớn, tự hiểu và biết phải làm chi, nghe!”

Nước mắt lưng tròng, con gái thấy lòng má mênh mông quá chừng để sao quặn thắt trong tim khi chưa kịp báo đáp má đã vội lấy chồng, chưa kịp hiểu hết lòng má đã vội trách móc.

Lần đầu tiên con dâu thấy có lỗi và xấu hổ vô cùng. Xấu hổ với má, với chồng, con, với con gái, với cả đấng sinh thành ra mình. Gạt đôi hàng nước mắt nóng bỏng đang lăn dài trên mặt, con dâu thầm hứa sẽ luôn là nàng dâu ngoan hiền như tình thương của má, để không còn thấy hổ thẹn như ngày hôm nay.

                                                                        Xuân Võ