Nó! Một anh chàng có dáng người cao ráo, da dẻ trắng trẻo, khuôn mặt điển trai với một nụ cười sáng ngời.

Người trong làng thương nó vì ngày xưa nó là thằng học hành rất giỏi, tính tính hiền lành, niềm nở, thương trẻ con, luôn quan tâm hỏi han bà con trong làng. Mỗi lần đi xa về thăm nhà nó lại mang theo bao nhiêu là quà cho đám trẻ con. Nó giống như niềm tự hào của cả cái làng nghèo khó và cả gia đình nó nữa.

***

Nhưng, cho dù thời còn học đại học cho đến bây giờ khi đã ra trường và làm việc cho một công ty nước ngoài lương cao ngất, năm nào cũng thế, cứ cái ngày hai sáu tháng tám, nó lại về thăm quê. Leo lên ngọn đồi đối diện cái làng thơ mộng ấy - nơi gắn với hàng vạn kỷ niệm tuổi thơ của tiếng cười trong sáng và cả lúc buồn. Chẳng ai rõ nó lên đó để suy nghĩ hay chỉ để để ngắm nhìn một thứ gì đó hay ho mà chỉ có nó biết? Dán cái nhìn vào không trung vô vọng, ánh mắt nó buồn rười rượi, rồi rảo bước trên đám cỏ may cho đến khi cái quần nó trắng bệch, xù xì vì hoa cỏ may ghim và mực đêm dần rũ xuống thì nó mới chịu về.

Nghe người trong làng kháo nhau rằng nó nhớ bạn nó...

Chả là nó có một thằng bạn rất thân cùng tuổi từ thời để chỏm, cái tình bạn hồn nhiên và gắn bó nơi vùng quê này không có chỗ nào là hai đứa nó không đặt chân tới. Đứa là con nhà nghèo, đứa kia lại là con mồ côi cả cha lẫn mẹ từ nhỏ. Không được học hành, chơi những món đồ chơi như bao bạn bè cùng trang lứa. Tất cả những người trong làng, bạn nó đều xem là ba mẹ vì họ cho nó cái ăn chốn ngủ trong cái chòi lụp xụp bằng lá dừa.

Phải chăng chính cái bất hạnh của số phận đã kéo hai đứa lại gần nhau rồi trở nên thân thiết như thế? Hai đứa cứ quấn lấy nhau như hình với bóng, làm đủ việc từ vào lên rừng bức dây mây, cọng đốt, hái chè, đào sắn rài, mót lại ruộng đậu đã thu hoạch,...mang đi bán để mong kiếm được chút tiền lẻ mua sách vở cũ cho hắn đi học. Đứa bạn ấy làm đủ mọi việc cùng hắn, không toan tính, không e dè, và giữa chúng không có một chút vụ lợi. Có đồng nào khi bán được từ những chiến lợi phẩm ấy thì nó mang bỏ ống tre cho bạn nó để đủ tiền mua sách, vở và sắm đồ đi học.

 Rồi hè năm ấy, cái mùa hè nóng bức và inh ỏi, khi nó sắp lên cấp 3, sắp phải rời cái làng nhỏ bé này và xa luôn thằng bạn ngheo cô của nó để lên huyện ở trọ học. Dạo ấy, vùng đất Trà My nghèo khó rộ lên nghề đi rà sắt vụn để bán, thì hai đứa nó cũng tích góp được để mua lại hai cái máy rà sắt vụn xoàng xoàng để có công cụ làm ăn.

Mùa hè, dưới cái nóng như thiêu như đốt trên đầu, đất đai khô khốc dưới chân, nhưng hai đứa cứ mải miết cùng mang máy rà sắt đi qua không biết bao nhiêu con suối, thác khe để đến những khoảng rừng mới. Nơi ấy, có nhiều hố bom thời chiến tranh còn nham nhở khắp mặt đất, hay tuyệt hơn là những khoảng đất rẫy mà người dân tộc Cor đốt vừa xong khói còn bay mù mịt thì người ta đã thấy dáng hai đứa trẻ con mang máy rà đến làm ăn. Được cái mảnh bom lớn, ống đạn bằng đồng,...là chúng hét toáng lên, ôm nhau lăn lộn trên đóng tro sung sướng, mặt mũi nhem nhuốc, hai đứa lại nhìn nhau cười om sòm.

Ngày tháng trôi qua với những mảnh sắt vụn từ sáng sớm đến mịt tối. Khoảng thời gian ấy thấm đẫm tro bụi và cái vị mồ hôi mằn mặn nhưng sao lại vui vẻ đến thế chứ? Vui hơn cả bây giờ khi nó đã khoác lên mình bộ Âu phục phẳng phiu mà lại trống vắng lạ thường.

Thế rồi cũng đến lúc mùa hè dịu lại, tiếng ve bắt đầu êm ả hơn, khiến chúng nó cảm thấy sự lo lắng trong nhau. Ngồi nghỉ dưới bóng cây, trên đồi, vẻ buổn bã, lo âu hiển hiện trên gương mặt chúng. Không lo cho được khi mà ngày nhập học sắp đến rồi mà tiền không đủ để mua một bộ sách lớp 10 nó lên huyện học? Lại còn bao nhiêu thứ cần mua, đôi dép đi rà sắt của nó lại đứt lìa cái quai, cái mũ thì rách tơm vì bị gai bấu... Nó đang lăm le nhìn đôi dép, tay thì săm se cái mũ, thằng bạn ngồi bên như hiểu được:

- Mày đừng lo! Đôi dép của tao còn ngon lắm!

Ánh mắt nó nhìn xuống chân.

- Mày cứ lấy dép tao mà đi học, đừng mua làm chi tốn tiền.

- À nhưng mà cái mũ thì mày mua nghe...cái mũ tao cũng rách tơm rồi nè!

Tay nó cầm cái mũ đưa lên, cười khanh khách. Rồi hai đứa lại ôm nhau.

Tuy bằng tuồi nhưng thằng bạn nó da ngăm đen, cao hơn, lúc nào quan tâm lo lắng cho nó. Lúc đau cũng bên nó hái cho nó bó lá để xông, lúc nó buồn thì bên nó nói chuyện với nó, ôn tồn chỉ bảo cho nó. Nói đúng hơn thì nó xem bạn nó như một người anh cả luôn hiểu nó cho dù nó vẫn gọi nhau là tao mày.

Thế rồi cũng lo được tiền để mua bộ sách cho nó. Nó vui lắm suốt ngày lôi ra đọc trước, rồi đôi lúc lại ôm sách vào lòng, đôi dép thì cũng đổi cho nhau. Nhiều khi nó ái ngại vì dùng đôi dép tốt của thằng bạn nhưng tình cảm quá khăn khít khiến nó không bận tâm nhiều.

Thỉnh thoảng, nó đến gọi thằng bạn đi làm ăn lại bắt gặp ánh mắt buồn rười rượi, nó biết thằng bạn đang buồn vì phải sắp lại xa nó. Một đứa đi học xa một đứa thì cô đơn, lủi thủi một mình. Nó cũng buồn lắm nhưng nó cũng muốn học để mong sau này có công việc kiếm được thiệt nhiều tiền để giúp ba má. Nó cũng hứa với lòng nó đi học để sau này về còn giúp thằng bạn nó thoát cái cảnh nghèo cô này nữa.

Nhiều lúc nó lặng im khóc một mình vì không muốn ai thấy và nhất là thằng bạn nó. Cảm xúc trong người nó khó tả quá, nó không tưởng tượng được khi nó đi hoc xa như thế thì ai sẽ lo cho nó lúc đau ốm, ai sẽ đi hái lá xông đây, ai sẽ bên cạnh nó chia sẽ buồn vui với hắn. Nhưng rồi nó cũng nuốt hết nước mắt vào trong lòng, để nuôi cho cái hy vọng đổi đời cho nó và bạn nó.

Cuối tháng 8...

Nó chuẩn bị lên huyện học rồi. Hai đứa cùng lên thị trấn trước để còn lo thuê chỗ trọ để ở, mang theo mấy cái soong, cái nồi, nhưng chén, đũa, muỗng nó mang hai cái, vì nó mong lắm thằng bạn sẽ lên thăm hắn thường xuyên. Nó sợ không có chén cho bạn hắn ăn cùng.

Sau cả buổi sáng cuốc bộ hai đứa cũng tìm được một chỗ trọ tuyệt vời, một ngôi nhà hoang mà người chủ đã để lại, đi xây nhà mới ở khu khác khang trang hơn nên cho nó ở miễn phí. Hai đứa nó vui mừng ôm nhau nhảy nhót cảm ơn rốt rít. Chiều đó hai đứa dọn dẹp nhà của ngăn nắp, phát hết cây dại xung quanh, hì hục làm việc đôi lúc lại nhìn nhau cười toe cả miệng. Chiều tối chúng nó lại cuốc bộ về làng, rồi hẹn nhau mai đi rà sắt cùng nhau bữa cuối để ngày kia nó lên huyện ở lại học.

Từ sáng sớm, hai thằng đã gọi nhau í ới để cùng xuất hành lên khoảng rẫy mà chiều ngày hôm qua khi đi trên thì trấn về nó thấy có đám đốt rẫy. Theo thằng bạn nói thì nơi ấy nhiều sắt lắm vì có rất nhiều hố bom.

- Phen này sẽ kiếm được kha khá đây! Thằng bạn vừa nói, vừa cưới đắc thắng.

 Sau hơn một tiếng đồng hồ thì nó đã kiếm được kha khá nên sinh lười. Mặc cho thằng bạn cứ miệt mài rà và đào đất lấy sắt mà thân người thì ướt đẫm mồ hôi. Nó lẻn vào tán cây bên đôi cạnh đó hơn chục mét, rồi đổ hết bao tài sản ra ngắm ngía. Bỗng...

 Bùm....! Một tiếng nổ cực lớn vang dội cả một khoảng trời. Nó thấy, khói và đất bay tung tóe khắc nơi, ngực tức không chịu nổi. Sực nhớ đến thằng bạn nó quay lại nhìn, bắt gặp một nụ cười thật đẹp từ khuôn mặt đen nhẻm, rồi thằng bạn nó từ từ khụy xuống mặt đất lam lỗ. Chạy thật nhanh đến nó thấy cả một vùng đất bị cày xới lên, màu máu đỏ đang ứa ra, máu từ miệng thằng bạn đang chảy ra, mắt dán vào người hắn. Nó ôm chầm lấy tám thân nhầy nhụa máu ấy, khóc thét lên! Thằng bạn vẫn cười như thế - một nụ cười pha lẫn sự đau đớn tột cùng.

Bạn nó tắt thở rồi nhưng sao ánh mắt vẫn nhìn nó hiền lắm, hiền lạ thường...

Nó lẩm bẩm gì đó rồi vuốt mặt để bạn nó yên nghỉ. Áo nó ướt hết vì máu, người trong làng kéo đến thật nhanh họ đưa cái xác cả hai thằng về vì nó cũng ngất đi trong sự đớn đau tột cùng.

Sau mấy ngày, xong xuôi việc chôn cất cho bạn nó, nó lên đường đi học nó đã lẩm bẩm với bạn nó trước lúc nhắm mắt sẽ học thật tốt rồi.

Thế rồi thời gian trôi thật nhanh nó học xong xuôi, tìm được một công việc lương cao ở một công ty nước ngoài, nó về xây nhà cha ba mẹ. Rồi cưới vợ và sinh được một đứa con kháu khỉnh. Rồi nó cũng có nhà riêng ở quê, nó lập bàn thờ cho bạn để trong nhà xem như người thân ruột thịt.