Gậy ông đập lưng ông
Gậy ông đập lưng ông
Án Tử là tướng quốc nước Tề. Sắp sang nước Sở. Vua nước Tề mới gọi Án Tử đến, mà phán rằng:
– Nay ngươi đem chuông đi đánh xứ người, thì phải đánh thật kêu. Chớ không thể đánh qua loa mà ôm điều hối hận.
Đoạn, dzô một hớp bồ đào mỹ tữu, rồi tiếp:
– Quen sợ mặt. Lạ sợ áo quần. Nay người vì chính sự đi xa, thì phải chú tâm vào cái... hàng cái hiệu. Chớ đừng lưa thưa vài ba áo sống. E làm trò cho thiên hạ cười chê, thì dẫu tắm trăm sông cũng khó lòng rửa sạch...
Nói rồi, liền ban cho lụa là gấm vóc, cùng mớ kim ngân phòng khi hữu sự. Án Tử lạy tạ rồi thu lấy quay về. Đến nơi, vợ chạy ra tận cổng. Đón vào. Tự tay khui một lon bia, rồi nhỏ nhẹ hỏi rằng:
– Chưa tới ngày sinh nhật. Cũng không phải đến ngày hai đứa... rụng vào nhau. Hà cớ chi chàng lại mua quà nhiều như vậy?
Án Tử lẹ làng đáp:
– Mua đâu mà mua. Đây là quà vua ban cho ta, đặng sửa soạn cho xôm trước giờ sang nước Sở. Chớ có đâu như bà cứ bình tâm... tứ sắc, nên chẳng lý gì đến cái mặc của chồng con, thành thử đã bao năm cũng mình trơn bốn bộ!
Vợ Án Tử nghe thế, mới xụ mặt xuống, mà bực dọc nói rằng:
– Cây có cội. Nước có nguồn. Chim có tổ. Người có... thê! Mà giả như lang quân không muốn sống cùng em nữa – thì nói mẹ nó ra – Chớ đừng mượn gió bẻ măng mà khổ đau người đang hận...
Đoạn, bưng lấy mặt mà khóc. Án Tử thấy vậy, mới thần hồn át thần tính, mà bảo dạ rằng:
– Đàn bà! Luôn nhớ đến những gì người khác... quên làm cho mình, mà chẳng bao giờ nhớ đến những gì mình nhận nơi người khác, nên cõi thế này mới lắm chuyện sầu đau. Mới tím ruột tím gan tím... chiều hoang biền biệt. Thôi thì nghĩa Phu thê vẫn còn đang gắn bó – thì xá mẹ gì một chút vải này đây – để chữ trăm năm như thuyền không bến đậu. Chớ có tấm áo mà buồn trong tiếc nuối, thì liệu mai này còn... quân tử được ư?
Nghĩ vậy, Án Tử mới tươi nét mặt, mà hớn hở nói với vợ rằng:
– Tôi vẫn nhớ ngàn xưa hay nói: Hòa khí sanh tiền tài. Nín nhịn sẽ mang nhiều ân đức, nên quyết diệt trừ nóng giận với sầu bi. Chớ không thể cứ... vô tư làm nàng rầu mãi được...
Nói rồi, liền mang tất cả lụa là gấm vóc cùng mớ kim ngân mà giao cho hiền nội. Vợ của Án Tử lấy làm thích thú. Cười híp cả mắt lại, rồi thì thầm tự nhủ:
– Một người vợ hiền tất phải biết mình, biết chồng. Rõ được lúc vui. Hiểu tường lúc bực – mà đem nước mắt, nụ cười làm phương tính toán – thì dẫu không đủ ân đức để rải khắp nhân gian, thì cũng đủ cho lang quân phải hết lòng quy phục. Suy đi nghĩ lại. Thiệt là chí lý lắm thay!
Một hôm, vua Sở được tin Án Tử sắp sang, bèn gọi các quan lại, mà phán rằng:
– Án Tử là tay ăn nói giỏi của nước Tề. Nay sắp qua đây. Ta muốn làm nhục. Chẳng hay các ngươi có mẹo kế gì chăng?
Nghiêu Phố, là tướng quốc nước Sở, mới quỳ xuống mà thưa rằng:
– Đợi bao giờ Án Tử sang. Chúng tôi xin trói một người, rồi dẫn đến trước mặt vua.
Vua Sở ngạc nhiên, hỏi:
– Để làm gì?
Nghiêu Phố đáp:
– Để giả làm người nước Tề.
Vua Sở đực mắt ra trong giây lát, rồi nhướng mắt lên mà nói rằng:
– Ta thật không hiểu điều ngươi muốn nói. Vậy có gì thì nói mẹ nó ra. Chớ không thể cứ mông lung kiểu này nữa được!
Nghiêu Phố lật đật đáp:
– Chúng hạ thần cho một người giả làm người nước Tề. Bị bắt về tội ăn trộm, thì dẫu cho Án Tử có mồm năm miệng mười thế nào đi chăng nữa – thì cũng... đi luôn – Chớ không thể múa may gì nữa đặng!
Vua Sở nghe thế mới trong lòng dậy nổi phong ba, mà hớn hở phán rằng:
– Diệu kế! Diệu kế! Phen này Án Tử chỉ có nước... tiêu, thì làm sao giữ tăm tiếng cho nước Tề nữa đặng? Đã vậy trong lòng ta quả nhiều hứng thú. Khi nghĩ cảnh sứ người đỏ mặt tía tai, mà không cách chi cứu thua bàn thấy được...
Đoạn thét tả hữu lấy ba chung bồ đào mỹ tửu ban cho Nghiêu Phố, cùng cấp bảy lượng vàng ròng để tìm người hết sức chịu chơi, đặng hợp với quan nha mà bày trò hí lộng. Nghiêu Phố khoái quá, khiến mặt mày như vừa... thẩm mỹ viện ra, bèn sướng hiu hiu mà nghĩ thầm trong dạ:
– Làm tôi thấy vua thích mà không cố để vua vui là bất Trung. Ăn chén cơm vua mà không hết lòng với vua là bất Nghĩa. Bày mưu tính kế để giúp vua mà không làm là bất Tín. Ta dẫu không dám nhận mình là quân tử, nhưng không thể là kẻ thiếu Trung. Cũng không thể Tín Nghĩa mà thiếu luôn hai đàng nữa được!
Tối ấy, Nghiêu Phố về nhà mà dạ lâng lâng như ngày coi mắt vợ. Vợ của Nghiêu Phố là Hàn thị, thấy chồng về mà... nhẹ gót đường mây, liền ngưng chuyện cửi canh mà nghĩ thầm trong bụng:
– Người ta ở tốt với mình thì mình phải ở tốt với người ta. Người ta ở xấu với mình thì mình cũng phải ở tốt với người ta. Thế mới là hiền phụ..